ખારેકનો પરાગરજનો સંગ્રહ કેમ કરવો ?
સામાન્ય તાપમાને (૨૪° સે. ઓરડાના તાપમાને) ખારેકની પરાગરજને ત્રણ માસ સુધી જીવંત રાખી શકાય છે. આ ઉપરાંત તેને હવાચુસ્ત કાચની બોટલમાં ડીપ ફ્રીઝમાં (–૪° સે.
સામાન્ય તાપમાને (૨૪° સે. ઓરડાના તાપમાને) ખારેકની પરાગરજને ત્રણ માસ સુધી જીવંત રાખી શકાય છે. આ ઉપરાંત તેને હવાચુસ્ત કાચની બોટલમાં ડીપ ફ્રીઝમાં (–૪° સે.
પરાગરજનું અન્ય સામગ્રી સાથે મિશ્રણ કરવું. જ્યાં ખારેકનો પાક નવો હોય ત્યાં પરાગરજની તીવ્ર અછત જોવા મળે છે. જ્યારે પરાગરજ ઓછી હોય ત્યારે ૫% પરાગરજ
ખારેકમાં માદાના હાથા ખુલ્યા પછી ૨-૩ દિવસમા પરાગનયન કરવું જરૂરી છે. અન્યથા પરાગનયન વિફ્ળ થવાની શક્યતા રહે છે. ખારેકના ઝાડમાં માદા હાથા એક સાથે ખુલતા
નરનો હાથો પૂરેપૂરો ફાટ્યો ન હોય તો પણ કાપી લેવો જરૂરી છે (નહીં તો પરાગરજનો વ્યય થાય છે). નર હાથાની પરિપક્વતા ચકાસવા તેને અંગુઠા અને
પરાગનયન પ્રક્રિયા એટલે નર પરાગરજ માદા ફૂલો સુધી પહોંચે અને ફ્લીનીકરણ થાય જે આખરે ફ્ળમાં પરિણમે છે. ખારેકમાં પરાગનયન કુદરતીરૂપે ખુબજ ઓછુ થાય છે માટે
૧. પીલા ફરતે માટી દુર કરવી ૨. પીલાના આજુબાજુનો ભાગ છોલવો. ૩. છોલેલા ભાગ પર 520 મિલી આઈ.બી.એ.નો સ્પ્રે કરવો. ૪. માટી સાથે છાણિયું ખાતર
માતૃ છોડ તંદુરસ્ત હોવો જોઈએ, સારી ગુણવત્તાવાળા ફ્ળ તથા વધારે ઉત્પાદન આપતો હોવો જોઈએ. માતૃ છોડ રોગ તથા જીવાતમુક્ત હોવો જોઈએ. ઝાડ દીઠ ઓછામાં ઓછા
ખારેકની ખેતી મુખ્યત્વે પશ્ચિમ ભારતમાં થાય છે. કચ્છ જિલ્લામાં મુખ્યત્વે બીજ દ્વારા વાવેતર થયેલ છે. ખારેકમાં નર અને માદા ફૂલ અલગ-અલગ ઝાડ પર આવે છે.